موزه مجازی میراث معنوی ایران

 

زندگي قوم بلوچ آميزه‌اي از مراسم، آيين‌ها، عقايد و باورهايي است ،که ريشه در سنتي ديرين دارند. به ندرت مراسم يا آييني مي‌توان يافت که با موسيقي همراه نباشد. مراسم بلوچي در مجموع يا آيين‌هاي کيشي- مذهبي هستند و يا جشن‌ها و اعياد را تشکيل مي‌دهند. عمده‌ترين آيين‌هاي کيشي- مذهبي عبارتنداز: گواتي، مولود(مالد و پير پتز)، انواع زار، محفل دراويش صاحبان، مجالس ترحيم؛ و مهم‌ترين جشن‌ها عبارتنداز: عروسي، زايمان، ختنه سوران، هامين(خرما‌چيني) و گندم‌چيني. به طور کلي اساس ملودي‌ها بر مبناي شرايط و مراسم، به ويژه تحت مفاهيم متفاوتي تدوين شده اند.

 

 

هلوهالو هلو( halo hâlo halo  )  که به اختصار به آن (هالو) هم مي‌گويند، صوت (ترانه) اي است، که عمدتا به هنگام عروسي و گاهي به مناسبت هر گونه شادماني خوانده مي‌شود . در مراسم عروسي، زماني که به عروس لباس عروسي مي‌پوشانند و يا به دست و پايش حنا مي‌بندند. و يا زماني که داماد را به حمام مي‌برند و بر او لباس نو مي‌پوشانند، اين صوت با آهنگ هماهنگ و زيبايي به صورت دسته جمعي خوانده مي‌شود. موضوع آن ذکر اوصاف و قابليت‌هاي برجسته عروس يا داماد است، که در آن حالت هيجاني براي ابراز شادماني شرکت کنندگان و لذت بردن از مراسم اجرا مي‌شود .

هالو همراه با سازهايي مثل رباب ، قيچک ، ديره، نگده، و يا تمبوره، و در صورت نبودن ساز، بدون  ساز هم اجرا مي‌شود. هالو به صورت جمعي اجرا مي‌گردد و زنان در اجراي آن نقش فعال‌تري دارند. نحوه اجراي آن به شرح زير است: يک خواننده خوش آهنگ بيتي غير تکراري را با آهنگ خوش مي‌خواند، و حاضرين به صورت ترجيع‌بند مي‌گويند:

هلو هالو هلو ، وشين هلو بت

يک شاد باش خوب بگوييد

بابه هلو هالو کنت سالونک نواب انت ، من گل يي چنان

اي بابا يک شاد باش خوب براي داماد گل و خوب من بگوييد

اينک به عنوان نمونه، هالويي که در صفحه 238 کتاب (گل کارء چکن کار ) نوشته صبا دشنياري، انتشارات بهارگاه پبليکشنز ، کراچي 1990، آمده است، ارا ئه مي گردد.

 

 

يک شاد باش خوب و قشنگ براي امير من انجام دهيد

 

 

يک شاد باش از راه دور آمده است و يک شاد باش بگويد

از چشمان نوراني

 

 

يک شاد باش براي امير قوي که لباسهاي پر گل دارد

 

 

يک شاد باش براي امير شير مرد که دل درياي دارد                                                                                                                            

 

 

يک شاد باش بگو براي شمشير گرز براي امير با غيرت

و باحيا

 

 

يک شاد باش بگويد براي بلوچ‌هاي بزرگ و خوش ‌ێصورت

ابزار و وسايل مورد استفاده عبارتنداز: رباب ، قيچک ، ديره ، نگده ،تمبوره ، دف