سوگواري در غم عزيزان، به خصوص كساني‌كه به صورت قهرمان در نظر مردم مي‌مانند، در ايران باستان وجود داشته است. كه از جمله مي‌توان به سوگ سياوش اشاره نمود. بعد از اسلام و واقعه عاشورا تجليل و گرامي‌داشت ياد و خاطره شهداي كربلا در شبيه‌خواني، سينه‌زني و تعزيه‌خواني، نمود پيدا كرد كه با اجراي نمادين و خواندن نوحه، واقعه را به صورت زنده در بين تماشاچيان تجلي مي‌کنند و هر ساله در ايام محرم، عهد و ميثاق مردم را با امامان و شهدا و اهداف آنان مستحكم‌تر مي‌نمايند.

قبل از آغاز ماه محرم، همه مردم خود را براي عزاداري و انجام هر چه با شكوه‌تر اين مراسم، آماده مي‌كنند. با سياه‌پوش كردن مساجد و تكايا و منازل و آويختن پرچم‌هايي كه آراسته به اسامي معصومين و تميز كردن مساجد و سياه‌پوش كردن علم‌ها، به استقبال ماه محرم مي‌روند. اوج مراسم عزاداري در ايام، تاسوعا و عاشور است كه تعزيه نيز برگزار مي‌شود .

تعزيه‌خوانان كه شامل چندين نفر هستند، به دو دسته موافق‌خوان و مخالف‌خوان تقسيم مي‌شوند و هر يک از افراد گروه با توجه به نقش خود، لباس مخصوص مي‌پوشد و خيمه‌ها را بر پا مي‌كنند كه خيمه اهل بيت امام حسين (ع) از آن جمله است .

تعزيه‌خوانان در هر يک از ايام تعزيه، نقش يکي از شهيدان كربلا را اجرا مي‌كنند .

معمولا تعزيه، در فضاي باز و حضور گسترده مردم كه علاقه‌مند به اهل بيت هستند، اجرا مي‌شود .

تعزيه‌خوانان با اجراي نمايش نمادين و خواندن اشعار جانسوز و ذكر مصيبت، واقعه كربلا را آنچنان مجسم مي‌كنند، كه ناله و سوز مردم بلند مي‌شود .

اوج تعزيه در روز عاشوراست، كه با ذكر مصيبت امام حسين (ع) و به شهادت رسيدن وي و به آتش كشيدن خيمه‌ها عمق مصيبت را به نمايش مي‌گذارند .

 

از جمله برنامه‌هاي جانبي تعزيه، پخش نذورات و غذا است. كساني‌كه نذر دارند يا حاجت خود را گرفته‌اند نذري مي‌دهند و شامل برنج با مرغ، آش، حليم، خرما و شير .... است .

واقعه كربلا و گرامي‌داشت آن در هر برهه از زمان، باعث بيداري مردم، همدلي، آگاهي مردم از وضعيت اجتماعي و سياسي، شهدات طلبي و ظلم ستيزي ..... را در پي داشته است و زنده نگه داشتن اين واقعه، در واقع زنده نگه‌داشتن اسلام است .

ابزار و وسايل مورد استفاده در اين مراسم:

لباس : لباس رزم كه براي گروه‌هاي يزيدي و امام حسين متفاوت است . يعني گروه يزيد لباس‌هايي به رنگ سياه و قرمز وگروه امام لباس‌هايي به رنگ سفيد و سبز، شمشير و سپر و چكمه، خيمه‌ها، علم، سنج و دهل، ني و شيپور، اسب.